بە پێی ڕاپۆرتی هاناخه به ر ، وە بە گوێرەی اس ای، لەگەڵ زیادبوونی تێگەیشتنمان لە جیهانی دەوروبەرمان، تیۆرییە زانستییەکانیش زیاد دەبن. وەک ئەم نموونەیەی کە لەم هەواڵەدا باسی دەکەین و زیاتر لە ١٠٠ ساڵە لەسەری هەڵە بووین.
ئەم دڵۆپە بچووکانە لەسەر ڕووەکەکان وا بیردەکرایەوە کە لە مەترسییەکانی وەک وشکەساڵی و خوێ دەیانپارێزن. ئێستا، توێژینەوەیەکی نوێ دەڵێت ئەوە وانییە و لە ڕاستیدا پەرەیان سەندووە بۆ بەرپەرچدانەوەی جۆرە جیاوازەکانی هەڕەشە لە شێوەی ئافات و نەخۆشی.
ئەم دۆزینەوە لەلایەن توێژەرانەوە کراوە کە دەیانویست بە وردی لە گریمانەی سەرەکی سەبارەت بەم شەبنەمانە بکۆڵنەوە. بۆ ئەو مەبەستەش ڕووەکی کینۆای گۆڕاو و ڕووەکی سەهۆڵیان بەبێ ڕووپۆشی ئاسایی ئەم دڵۆپانە گەشەپێدا، کە لە ڕووی زانستییەوە بە خانەکانی کیسی سەر پێست یان EBC ناسراون.
ماکس مووگ، زانای بایۆلۆجی لە زانکۆی کۆپنهاگن لە دانیمارک دەڵێت: "کاتێک ئێمە خوێمان بەسەر ئەم ڕووەکانەدا ڕشت بەبێ ئەوەی ڕوپۆشی EBC یان بەرکەوتنیان لەگەڵ بارودۆخی وشکەساڵیدا، بە شێوەیەکی درەوشاوە و چاوەڕواننەکراو کارەکانیان ئەنجامدا". کەواتە شتێک هەڵە بوو.
دەشڵێت: لەلایەکی ترەوە بینیمان بەشێوەیەکی زۆر تووشی مێروو و ئافاتێکی بچووک دەبن، بەپێچەوانەی ئەو ڕووەکانەی کە بەرگیان هەیە.
توێژەران دەڵێن، ئەم باڵۆنە بچووکانە وەک بەربەستێک کاردەکەن لە دژی ئافاتەکان و کاتێک ئەو بوونەوەرە بچووکانە هەوڵدەدەن ڕووەکەکە تووش بکەن، لە کۆتاییدا بەهۆی ئەو گیراوە ژەهراوییەی کە لە EBCەکاندا هەیە ژەهراوی دەبن و لەناودەچن.
شیکاری زیاتری ناوەڕۆکی EBCs دەرکەوت کە یەکێک لە مادەکانی ناویان بریتییە لە ترشی ئۆکسالیک کە ژەهراوی دەبێت بۆ ئافاتەکان. بەڵام خوێی زیاتر لە خانەکانی دەوروبەر نەبوو، ئەمەش ئەوە دەردەخات کە بیرۆکەی ئەوەی کە ئەم چەقۆی شەبنەمانە وەکو بەشی ڕژاو بۆ خوێی زیادە کاردەکەن، هەڵەیە.
جگە لەوەش تیمەکە تێبینیان کردووە کە ڕووەکەکانی ڕووپۆشنەکراو زیاتر بەر بەکتریای Pseudomonas syringae دەبن کە دەبێتە هۆی یەکێک لە باوترین نەخۆشییە بەکتریاییەکان لە ڕووەکەکاندا. هۆکاری ئەمەش دەتوانێت شێوازی داپۆشینی ئەم شەبنەمانە بێت کە دەرگاکانی سەر گەڵاکانی ڕووەکەکان دادەپۆشن، کە زۆرجار ئەمەش شێوازی بەکارهێنانی بەکتریایە بۆ هێرشکردنە سەر.
بەڵام بۆچی گریمانەیەکی درۆینە بۆ ماوەیەکی زۆر بەردەوام بوو؟ توێژەران دەڵێن، ڕەنگە توێژینەوەکانی ڕابردوو گریمانەی هەڵەیان کردبێت لەسەر بنەمای جۆرە ڕووەکییە هاوشێوەکان یان میکانیزمە هاوشێوەکانی EBC. جگە لەوەش تەکنیکەکانی توێژینەوە و شێوازەکانی شیکاری هەموویان بە تێپەڕبوونی کات بە شێوەیەکی بەردەوام باشتر بوون.
بێ گومان ئەم ڕووەکانەی کە بە EBC پۆشراون بەرگرییەکی زۆریان هەیە بەرامبەر بە فشارە ناژیاوییەکانی وەک وشکەساڵی و خوێ، بەڵام پێدەچێت پاراستن لەلایەن ئەم EBCانەوە دابین نەکرێت. بەڵکو ئەوە ئەو فشارە بایۆتیکانەن کە ئەم شەبنەمانە ڕووەکەکان لە دژی دەپارێزن.
گەشەپێدانی ڕووەکی بەهێزی وەک کینۆا و ڕووەکی سەهۆڵین لە جیهانێکدا کە کەشوهەوای گۆڕانی تێدایە زۆر گرنگە و ئەم توێژینەوەیە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە چاندنی ئەو جۆرانەی کە لە چەندین هەڕەشە پارێزراون.
مایکل پاڵمگرێن، زانای بایۆلۆجی لە زانکۆی کۆپنهاگن دەڵێت: کینوا وەک بەرهەمێکی سەلامەت بۆ داهاتوو ناسێنراوە، چونکە دەوڵەمەندە بە پرۆتین و بەرگرییەکی زۆری هەیە لە بەرامبەر وشکەساڵی و خوێ و لە ئەنجامدا گۆڕانی کەشوهەوا.
ئەم توێژینەوەیە لە گۆڤاری Current Biology بڵاوکراوەتەوە.
کۆمێنتێک پۆست بکە